bolşevik ihtilali ne demek?

Bolşevik İhtilali (Ekim Devrimi)

Bolşevik İhtilali, 1917'de Rusya'da gerçekleşen ve Çarlık rejimini devirerek Sovyetler Birliği'nin kurulmasına yol açan önemli bir olaydır. İhtilal, özellikle Vladimir Lenin liderliğindeki Bolşevik Partisi tarafından organize edilmiştir.

İhtilalin Temel Nedenleri:

• Çarlık Rejimi'nin Zayıflığı: I. Dünya Savaşı'ndaki başarısızlıklar, ekonomik sıkıntılar ve halkın artan memnuniyetsizliği, Çarlık rejimini oldukça zayıflatmıştı.
• Toprak Sorunu: Köylülerin toprak talepleri karşılanmıyordu ve büyük toprak sahipleri (soylular) toprakların çoğunluğuna sahipti. Bu durum köylülük arasında büyük bir hoşnutsuzluk yaratıyordu.
• İşçi Sınıfının Koşulları: Sanayi devrimi ile birlikte şehirlerde ortaya çıkan işçi sınıfı, kötü çalışma koşulları ve düşük ücretlerle karşı karşıyaydı.
• Siyasi Özgürlüklerin Kısıtlanması: Çarlık rejimi, siyasi özgürlükleri kısıtlıyor ve muhalefeti baskı altında tutuyordu.
• I. Dünya Savaşı: Rusya'nın I. Dünya Savaşı'na katılması, ekonomik krizi derinleştirmiş, askeri başarısızlıklar ve kayıplar halkın moralini bozmuştu.

İhtilalin Gelişimi:

• Şubat Devrimi (1917): Halkın gösterileri ve ordunun isyanı sonucu Çar II. Nikola tahttan indirildi ve geçici bir hükümet kuruldu.
• Geçici Hükümet: Geçici hükümet, savaş politikasına devam etmesi, toprak reformunu gerçekleştirmemesi ve halkın temel sorunlarına çözüm bulamaması nedeniyle başarısız oldu.
• Bolşeviklerin Yükselişi: Lenin'in "Nisan Tezleri" ile Bolşevikler, "Barış, Toprak, Ekmek" sloganıyla halkın desteğini kazandılar. Sovyetler (işçi ve asker konseyleri) aracılığıyla örgütlenerek güçlendiler.
• Ekim Devrimi: 7 Kasım 1917'de (Eski takvimle 25 Ekim) Bolşevikler, Kışlık Saray'ı ele geçirerek geçici hükümeti devirdiler ve iktidarı ele geçirdiler.

İhtilalin Sonuçları:

• Sovyetler Birliği'nin Kurulması: İhtilal, dünyanın ilk sosyalist devletlerinden biri olan Sovyet Rusya'nın, ardından Sovyetler Birliği'nin kurulmasına yol açtı.
• Rus İç Savaşı (1917-1922): İhtilal sonrası Bolşevikler ile Çarlık yanlıları (Beyaz Ordu) arasında kanlı bir iç savaş yaşandı. Bolşevikler bu savaştan galip ayrıldılar.
• Toprak Reformu: Topraklar köylülere dağıtıldı.
• Sanayinin Devletleştirilmesi: Fabrikalar, madenler ve bankalar devlet kontrolüne alındı.
• Dünya Siyaseti Üzerindeki Etki: Bolşevik İhtilali, dünya genelinde sosyalist hareketlerin güçlenmesine ve yayılmasına ilham kaynağı oldu.
• Tek Parti Yönetimi: Zamanla Bolşevik Partisi (Komünist Parti), Sovyetler Birliği'nde tek parti yönetimi kurdu.

Bolşevik İhtilali, 20. yüzyılın en önemli olaylarından biri olarak kabul edilir ve dünya siyaseti ve sosyal düşüncesi üzerinde derin etkiler bırakmıştır.